Selam felsefesever dostum!
Bugün birlikte felsefenin en “havalı kelimesini” mercek altına alıyoruz: “Cogito ergo sum”. Yani bizim mahalledeki haliyle:
“Düşünüyorum, öyleyse varım.”
Ama Descartes amca bunu dediğinden beri düşünüyoruz, düşünüyoruz… düşünmekten kaygı bozukluğuna geçtik. Acaba o zamanlar kaygıdan haberi olsa şöyle der miydi:
“Düşünüyorum, öyleyse… keşke biraz az düşünseydim.”
Kim Bu Descartes?
René Descartes… 1600’lerin başında yaşamış, Fransız, filozof, matematikçi ve aynı zamanda “çift kişilikli insanın iç sesi gibi” bir adam. Sürekli kendiyle tartışıyor, şüphe ediyor, “Acaba bu dünya gerçek mi?” diye kendini sorguluyor. Yani tam da bugünün sabah alarmıyla uyanan insanı gibi. Uyanır uyanmaz, “Rüyada mıyım? Okula mı gitsem, yatakta mı kalsam? Evren ne alaka?” diye düşünen bir neslin atası gibi bir şey.
Neden Şüphe Ettin Be Descartes?
Descartes diyor ki:
“Bildiğim her şeyi sorgularım. Gördüğüm şeyler yanıltıcı olabilir. Hatta ben rüyada da olabilirim. Ama bir şey kesin: Ben düşündüğüm sürece varım.”
E bu güzel söz günümüzde nasıl çalışıyor?
Telefonu şarjda bırakmayı düşünüyorum. O mesajı atsam mı diye düşünüyorum. Sınavdan sonra kopya verdim mi acaba diye düşünüyorum.
Yani evet, düşünüyoruz.
Ama neye yarıyor? Bizi Descartes gibi filozof yapmıyor ama uykusuzluk ve anksiyete garanti.
Modern Dünyada “Düşünmek”
Eskiden filozoflar düşünürdü, şimdi herkes “overthinker.”
Descartes bir düşünceyle felsefe kurmuş. Biz mi?
“Whatsapp’ta yazdı ama neden geri sildi?” “Instagram’da story attı, ama beni etiketlemedi.” “Acaba sınıfta bana mı baktı, yoksa tahtaya mı?”
Yani düşündükçe var oluyor muyuz, yoksa düşündükçe dağılıyor muyuz?
Günümüz Descartes’ı Nasıl Olurdu?
Eğer Descartes bugün yaşasaydı:
Düşüncelerini Twitter’da flood yapardı. YouTube’da “Varoluşsal krizden çıkmanın 5 yolu” videosu çekip 200 bin aboneye ulaşırdı. Muhtemelen TikTok’ta da “Cogito dance challenge” başlatırdı.
Ama eminim şunu da eklerdi:
“Düşünüyorum, o hâlde varım… ama biraz terapi de alsam iyi olur.”
Blog Kapanışı ve Sana Birkaç Soru:
Şimdi sıra sende felsefeci okur! Yorumlara şunları yazabilirsin:
Sen hiç “ben gerçekten var mıyım?” diye düşündün mü? Düşünmek seni özgürleştiriyor mu yoksa daha çok strese mi sokuyor? Descartes’ı TikTok’ta hayal edebiliyor musun?