Etiket: Platon
-
Adalet Herkese Mi Var, Yoksa VIP Kartı Olanlara Mı? – Siyaset Felsefesiyle Devlete Bakış
Diyelim ki sınıfta sınav ertelendi ama sadece bazıları biliyor. Sana haber verilmemiş. Sonra da öğretmen “adaletli davrandım” diyor. İşte o an içinden bağırmak gelir: “Burası monarşi mi, demokrasi mi sayın hocam?” Siyaset felsefesi işte tam bu noktada başlar: Adalet nedir? Devlet kimin içindir? Gücü kim verir, kim kullanır? Platon – Devlet Bilgelerin Oyunudur Platon’a göre…
-
Bu Dünya Gerçek mi, Yoksa Düş Mü? – Varlık Felsefesiyle Kafayı Yakalım
Sabah alarm çalıyor. Gözlerini açıyorsun. Telefon ekranı, sınıf grubu, annemin “kalk artık” sesi… Ama dur bir dakika. Ya bütün bunlar gerçek değilse? Ya rüyadaysak? Ya da bir simülasyonun içindeysek? Evet, varlık felsefesine hoş geldin! Burası gerçeklik dediğin her şeyi sorgulatan bir alan. Platon – Gördüğün Şeyler Aslında Gerçek Değil Platon’un meşhur mağara alegorisi vardır. İnsanlar…
-
Sanat Sanat İçin mi, Like İçin mi? – Estetik Üzerine Estetik Bir Yazı
Bir tabloya bakıyorsun. Sadece kırmızı bir nokta. Altında ise şöyle yazıyor: “İçsel çığlıkların dışavurumu.” Ve sonra yanındaki biri şöyle diyor: “Vay be… çok derin!” Sen ise içinden geçiriyorsun: “Acaba ben mi anlamıyorum, yoksa gerçekten bu bir şey mi?” Hoş geldin, estetik yani sanat felsefesi burası. Güzellik nedir, sanat ne işe yarar, herkes sanat yapabilir mi?…
-
Ben Bilmem, Sokrates Bilir – Bilgi Felsefesi Üzerine Bir Sohbet
Bazen her şeyi bildiğimi sanıyorum. Ta ki YouTube’da “Evren aslında ters dönse ne olurdu?” videosuna tıklayana kadar. O anda kafamda şimşekler çakıyor: Ben gerçekten hiçbir şey bilmiyorum. Ama dur bir dakika… Bu cümle bir yerden tanıdık geliyor değil mi? Sokrates’e göre en bilge insan, bilgisizliğinin farkında olandır. Yani “bildiğim tek şey, hiçbir şey bilmediğimdir” diyorsa,…
-
Kahve Bitince Stoacı Kalabilir misin?
Merhaba sabah kahvesini içmeden insanlığa karışamayan ama bir yandan da “ben iç huzuruma sahibim” diyen sevgili okur! Bugün seni modern hayatın en gerçek, en acil ve en kahverengi krizine götürüyorum: Kahve yok. Ve sen Stoacı olduğunu iddia ediyorsun. Şimdi gerçekten dürüst olalım: Marcus Aurelius 21. yüzyılda yaşasaydı, sabah gözlerini açar açmaz filtre kahve için “önce…
-
Pirron’a Göre Hayat: “Bilmiyorum” Demenin Sanatı
Merhaba “Her konuda bir fikrim var ama hiçbirinden tam emin değilim” diyen değerli okur! Bugün seni, felsefenin “emin olma krizini” başlatan adamla tanıştıracağım: Pyrrhon. Kendisi şöyle diyor: “Hiçbir şey kesin değil. O yüzden en iyisi… susmak, gözlemlemek ve sinirlenmeden yaşamak.” Yani düşünsene, adam felsefeyle uğraşıyor ama sonuç olarak “Bilmiyorum ya…” demeyi sanat haline getirmiş. Modern…
-
Hypatia: Eski Çağın Bilim Kadını, Bugünün Bilim Kurgu Kahramanı
Merhaba sevgili “bilim candır ama linç etmeyin yeter” diyen okur! Bugün seni Antik Çağ’ın karanlık sokaklarında, ama parlayan bir zeka ışığında gezdireceğim. Hypatia adında bir kadınla tanıştıracağım: Matematikçi Astronom Filozof Ve… maalesef erkek egemenliğinin gazabına uğramış bir kahraman. Kısacası: Kadınların sadece kahve yapmadığını 1600 yıl önce kanıtlamış biri. Hypatia Kimdir? İskenderiye’nin Bilim Yıldızı Hypatia, M.S.…
-
Zeus: İlişki Bağımlısı mıydı? Tanrıların Freud’u Ne Derdi?
Merhaba sevgili “Aşkı bulamadım ama yıldırım gibi çarptı” diyen okur! Bugün seni mitolojide tanrıların babası, göklerin efendisi ama duygusal istikrar konusunda sınıfta kalan biriyle tanıştıracağım: Zeus. Yani Yunan mitolojisinin CEO’su. Ama şöyle bir durum var: Adam koskoca tanrı ama duygusal bağlılık konusunda sınıfta kalıyor gibi. Hazırsan Zeus’un gökyüzündeki tahtından inip psikolojik terapi odasına birlikte gidelim.…
-
Platon’un Mağarası ve Matrix Gerçeği: Mavi Hap mı, Kırmızı mı?
Merhaba sevgili “Ben gerçeği arıyorum ama telefonum yüz tanımadı” diyen sorgulayıcı okur! Bugün seni, felsefenin en ikonik alegorisini alıp bir sinema klasiğiyle birleştirmeye götürüyorum: Platon’un Mağara Alegorisi x Matrix. Biri M.Ö. 380’de yazılmış, diğeri 1999’da vizyona girmiş. Ama ikisi de aynı şeyi soruyor: “Gerçek sandığın şey, gerçekten gerçek mi?” Cevap: Bilmiyoruz ama kesin olan bir…
-
Stoacılar Neden Ağlamıyordu?
Merhaba sevgili “dramı severim ama içime atarım” diyen filozof ruhlu okur! Bugün seninle, tarih boyunca duygular karşısında en “sakin,” en “soğukkanlı,” en “bana mısın demeyen” tayfaya gidiyoruz: Stoacılar. Kendilerine antik çağın “duygu filtresi açık adamları” da diyebiliriz. Herkes ağlarken onlar susuyordu. Herkes sevgiyle yanıp tutuşurken onlar şöyle diyordu: “Bu da geçer. Geçmezse bile… ben geçerim.”…
Felsefecikız. 